Metaverse Unutuldu Mu? Yeni Nesil “Spatial Internet” Nedir?

Bir dönem teknoloji gündemini meşgul eden “metaverse” kavramı, 2022 ve 2023’te büyük bir hype yaşadıktan sonra sessizliğe bürüdü. Bu suskunluk, teknolojinin öldüğü anlamına gelmiyor; aksine, kavram kendini yeniliyor. 2025’e gelindiğinde, sektörde **spatial internet** veya **uzamsal internet** terimi kullanılmaya başlandı. Peki bu yeni kavram metaverse’ten nasıl farklı ve neden önemli?

TechTarget’a göre, metaverse hype’ının ardından geliştiriciler ve şirketler “uzamsal internet” adını tercih ediyor çünkü bu ifade, fiziksel dünyanın dijital katmanlarla zenginleştiği bir geleceği anlatiyor【845001081004378†L57-L68】. Yani artık yalnızca sanal gerçeklik gözlükleriyle sınırlı bir deneyimden bahsetmiyoruz; yapay zekâ, artırılmış gerçeklik (AR), karma gerçeklik (MR) ve nesnelerin interneti (IoT) gibi teknolojilerle fiziksel ve dijital arasındaki sınırlar bulanıklaşıyor.

Oyun Dunyasinda “Play-to-Earn” Nedir? Oyun Oynayarak Para Kazanmak

×

### Uzamsal İnternet Nedir?

Uzamsal internet, gerçek dünyayı dijital verilerle kaplayarak çevremizle etkileşim biçimimizi dönüştürür. TechTarget makalesi, “AI is the new UI” ifadesiyle, yapay zekânın kullanıcı arayüzü hâline geldiğini ve dijital girdilerin fiziksel ortamlara entegre edildiğini belirtiyor【845001081004378†L106-L119】. Bu, telefon veya bilgisayar ekranına bakmadan sesli asistanlar, gözlükler veya projeksiyonlar aracılığıyla bilgiye erişebileceğimiz anlamına geliyor. Örneğin, markette gezerken gözlüğünüz raflardaki ürünler hakkında anlık bilgilendirme yapabilir veya evinizin duvarına yansıtılan bir ekranla toplantıya katılabilirsiniz. test

### Metaverse’in Evrimi ve Önümüzdeki Dönem

Metaverse’in ilk döneminde odak noktasi sanal dünyalarda bulusmak ve avatarlar araciligiyla sosyal etkilesim saglamakti. Meta (eski adiyla Facebook) ve Roblox gibi platformlar milyonlarca kullaniciyi cekti ancak donanim, altyapi ve kullanici deneyimi acisindan sinirliliklar mevcuttu. Uzamsal internet ise bu sinirliliklari asmak icin yeni nesil sensorler, daha gelismis basliklar ve yapay zeka destekli arayuzler kullaniyor. TechTarget makalesinde, uzamsal internetin is sureclerini ve coklu duyusal deneyimleri radikal bicimde degistirebilecegi, ancak erisim esitligi icin dijital ucurumun kapanmasi gerektigi belirtiliyor【845001081004378†L144-L154】.

### Uygulama Alanlari

1. **Egitim ve Is:** Ogrenciler ve calisanlar, fiziksel mekan sinirlarini asarak etkilesimli 3D modellerle ogrenebilir veya calisabilir. Sanal siniflar ve toplantı odalari daha gercekci hale gelir.
2. **E-ticaret ve Reklam:** Sanal magazalar, urun denemeleri ve interaktif reklamlar sayesinde kullanici deneyimi zenginlesir. AR gozlukleriyle urunleri evinizde deneyimleyebilirsiniz.
3. **Eglence ve Oyun:** Video oyunlari, konserler ve spor etkinlikleri, cok daha surukleyici ve kisisellestirilmis bir bicimde sunulur. Kullanicilar fiziksel ve dijital ortamlar arasinda sorunsuz gecis yapar.
4. **Saglik ve Rehabilitasyon:** Cerrahlar uzamsal haritalar uzerinden operasyon planlayabilir; fizyoterapi ve rehabilitasyon programlari sanal ortamda takip edilebilir.

### Gelecege Bakis

Spatial internet, metaverse’in evirilmis hali olarak gorulebilir. Bugun konusulan metaverse projeleri tamamen yok olmadi; aksine, daha gercekci ve faydali hale geliyor. AI destekli arayuzler, 3B dijital objelerin fiziksel ortamlara entegrasyonu ve kullanici odakli tasarim trendleri, uzamsal interneti hayatimizin vazgecilmez bir parcasi yapabilir. Ancak gizlilik, veri guvenligi ve kullanici sagligi konularinda net duzenlemeler gereklidir.

**Daha fazla bilgi icin:** [TechTarget’in metaverse ve spatial internet yazisi](https://www.techtarget.com/whatis/feature/Top-metaverse-platforms-in-2025) ve [Spatial Computing baslikli makale](https://www.itradar.com/spatial-computing) uzerinden daha fazla ayrinti bulabilirsiniz.